Ferhunde Kalfa Öykü İncelemesi

Yazan:

Öykü Hakkında

“Ferhunde Kalfa” adlı hikâye, edebiyatımızın önemli yazarlarından biri olan Halit Ziya Uşaklıgil’e aittir. Hikâye, yazarın 1900 yılında yayınlanan “Bir Yazın Tarihi” adlı kitabında yer alır. Kitap, 1941 yılında yazar tarafından sadeleştirilerek tekrar yayınlandı.

Hikâyenin Özeti

Ferhunde, varlıklı bir ailenin yanına verilmiş, evin küçük hanımı Hesna ile birlikte büyümüş olmanın kendisi için bir ayrıcalık olduğunu düşünen genç bir kızdır. Tek hayali günün birinde evlenip kendi yuvasını kurmaktır.

Hesna büyüdükçe, eve görücüler gidip gelmeye başlar. Sonunda Hesna, taliplerinden birini kabul eder ve evlenir. Bir oğlu olur, adını Sabit koyarlar. Hesna’nın oğlu da büyüyüp evlenir. Bu arada Ferhunde, hâlâ evlilik hayalleri kurmaktadır.

Sonunda Ferhunde yaşlanır ve kendisini uzun süreden beri isteyen Sabit’in lalasıyla evlenmeye razı olur.

Mekân

Öyküde mekânlara fazla önem verilmemiştir. Olaylar genellikle konakta geçer.

Zaman

Öyküde zaman geniş tutulmuştur. Öyle ki yazar hikâyeye nerdeyse Ferhunde’nin tüm hayatını sığdırmıştır.

Ferhunde’nin çocuk yaşta varlıklı bir ailenin yanına verilmesi, evlenme çağına gelmesi, yaşlanması ve evlenmesi. Tüm bu zaman süresi hikâyenin içinde yer almıştır. Hikâyenin kesin bir tarih verilmemekle birlikte Osmanlı döneminde geçtiği anlaşılıyor.

Kişiler

Ferhunde, içine dönük hassas bir kızdır. Kısa siyah saçları, yumukça küçük siyah gözleri, geniş omuzları altında gittikçe darlaşan gövdesiyle hoş bir endamı vardı. Kırık bir aynadan kendine bakar. Kendi güzelliğine güvenir ve kendini sık sık küçük hanımla kıyaslar. Küçük hanımda kıskandığı tek şey onun sarı saçlarıdır. Tüm hayali mutlu bir evlilik yapabilmektir.

Hesna, evin küçük hanımıdır. İyi yetişmiş, güzel, sarı saçlı, iyi giyinen, kibar bir hanımdır.

Hikâyenin diğer kahramanları; evin efendisi, Hesna’nın oğlu Sabit ve Sabit’in lalasıdır. Hikâyede diğer kahramanlarla ilgili ayrıntı verilmiyor.

Yazarın Bakış Açısı

Yazarın her şeyi gören ve bilen bir bakış açısı vardır. Yani hikâye ilahi bakış açısıyla yazılmıştır.

Hikâyenin Konusu ve İletisi

Hikâyede, bir konakta evin kızı ile birlikte büyüyen Ferhunde’nin hüzünlü hikâyesi anlatılır. Ferhunde evin kızı gibidir ama evin kızı değildir. Evin kızına ne alınırsa ona da benzer şeyler alınır. Ferhunde bu durumu kabullenir, hatta ilk başlarda durumundan memnundur.

Ferhunde, güzelliğine de güvenmektedir. Kendisini küçük hanımla kıyasladığında onun kadar olmasa da ona yakın bir güzelliği olduğuna inanır.

Küçük hanım evlilik hazırlıklarına başlar. Ferhunde, umut doludur. Sıranın kendisine geleceğini düşünür. Küçük hanım evlendikten sonra Ferhunde için bekleme devresi başlar. Zaman uzadıkça umudun yerini çaresiz bir bekleyiş alır.

Küçük hanımın bir oğlunun olması onu tekrar umutlandırır ama zaman ilerledikçe Ferhunde tüm umutlarını kaybeder ve her şeyi oluruna bırakır.

Ferhunde, hayatı boyunca kendine ait olmayan bir hayatı yaşamak zorunda kalmış, bu konuda en ufak bir şikâyette bulunmamıştır. Tek arzusu mutlu bir yuva kurmak olan Ferhunde, istemediği bir evliliği kabul etmek zorunda kalmıştır.

Hikâyenin konusu; Ferhunde’nin yaşadığı hayal kırıklıklarıdır.

Genel Değerlendirme

Yazarın yaşadığı dönemde bu tip trajik olayların sayısı oldukça fazladır. Kendi hayatını yaşayamayan nice kadından biridir Ferhunde. Yazarın başarısı ise sıradan görünen bir hayatı, bir kuyumcu titizliğiyle işlemesidir.

EN ÇOK OKUNAN YAYINLAR

Sanat Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Sanat Yalnız senin gezdiğin bahçede açmaz çiçek, Bizim diyarımız da binbir baharı saklar! Kolumuzdan tutarak sen istersen bizi çek, İncinir düz caddede dağda gezen ayaklar. Sen kubbesinde ince bir mozaik arar da Gezersin kırk asırlık bir mabedin içini, Bizi sarsar bir sülüs yazı görsek duvarda, Bize heyecan verir bir parça yeşil çini… Sen raksına dalarken için titrer derinden Çiçekli bir sahnede bir beyaz kelebeğin; Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden Toprağa diz vuruşu dağ gibi bir zeybeğin. Fırtınayı andıran orkestra sesleri Bir ürperiş getirir senin sinirlerine, Istırap çekenlerin acıklı nefesleri Bizde geçer en hazin bir musiki yerine! Sen anlayan bir gözle süzersin uzun uzun Yabancı bir şehirde bir kadın heykelini; Biz duyarız en büyük zevkini ruhumuzun Görünce bir köylünün kıvrılmayan belini… Başka sanat bilmeyiz, karşımızda dururken Yazılmamış bir destan gibi Anadolu’muz. Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken Sana uğurlar o...
Devamı»

Kaldırımlar Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Kaldırımlar Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında; Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum. Yolumun karanlığa saplanan noktasında, Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum. Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık; Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar. İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık; Biri benim, biri de serseri kaldırımlar. İçimde damla damla bir korku birikiyor; Sanıyorum, her köşe başını sarmış devler… Üstüme camlarını hep simsiyah dikiyor; Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler. Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi; Kaldırımlar, içimde yaşanmış bir insandır. Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi; Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır. Bana düşmez can vermek, yumuşak bir kucakta; Ben bu kaldırımların emzirdiği bir çocuğum! Aman, sabah olmasın, bu karanlık sokakta; Bu karanlık sokakta bitmesin yolculuğum! Ben gideyim, yol gitsin, ben gideyim yol gitsin; İki yanımda aksın bir sel gibi fenerler. Tak, tak, ayak sesimi aç kö...
Devamı»

Yağmur Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Yağmur Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Olur dem-be-dem nevha-ger, nağme-sâz Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Sokaklarda seyl-âbeler ağlaşır, Ufuk yaklaşır, yaklaşır, yaklaşır; Bulutlar karardıkça zerâta bir Ağır, muhtazır dalgalanmak gelir; Bürür bir soğuk gölge etrâfı hep, Nümâyân olur gündüzün nısf-ı şeb. Söner şimdi, manzûr olurken demin Heyûlası karşımda bir âlemin. Açılmaz ne bir yüz, ne bir pencere; Bakıldıkça vahşet çöker yerlere. Geçer boş sokaktan, hayâlet gibi, Şitâbân u pûşîde-ser bir sabî O dem leyl-i yâdımda, solgun, tebâh, Sürür bir kadın bir ridâ-yı siyâh. Saçaklarda kuşlar –hazindir bu pek! – Susarlar, uzaktan ulur bir köpek. Öter gûş-ı rûhumda boş bir enîn, Boğuk bir tezâd-ı sükûn u tanîn: Küçük, pür-heves, gevherîn katreler Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Olur, muttasıl nevha-ger, nağme-sâz Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Küçük, pür-heves, g...
Devamı»

Çoban Çeşmesi Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Çoban Çeşmesi Deriden derine ırmaklar ağlar, Uzaktan uzağa çoban çeşmesi. Ey suyun sesinden anlayan bağlar! Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi? Gönlünü Şirin’in aşkı sarınca, Yol almış hayâtın ufuklarınca; O hızla dağları Ferhad yarınca, Başlamış akmağa çoban çeşmesi. O zaman başından aşkındı derdi, Mermeri oyardı, taşı delerdi. Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi, Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi! Vefasız Aslı’ya yol gösteren bu, Kerem’in sazına cevap veren bu Kuruyan gözlere yaş gönderen bu… Sızmazdı toprağa çoban çeşmesi Leylâ gelin oldu, Mecnun mezarda, Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda; Ateşten kızaran bir gül arar da, Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi. Ne şâir yaş döker, ne âşık ağlar, Tarihe karıştı eski sevdâlar. Beyhûde seslenir, beyhûde çağlar Bir sola, bir sağa çoban çeşmesi.                    Faruk Nafiz Çamlıbel Şiirin Biçim Yönünden İncelenm...
Devamı»

Otuz Beş Yaş Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Otuz Beş Yaş Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder. Dante gibi ortasındayız ömrün. Delikanlı çağımızdaki cevher, Yalvarmak, yakarmak nafile bugün, Gözünün yaşına bakmadan gider. Şakaklarıma Kar mı yağdı ne var? Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz? Ya gözler altındaki mor halkalar? Neden böyle düşman görünürsünüz, Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? Zamanla nasıl değişiyor insan! Hangi resmime baksam ben değilim. Nerde o günler, o şevk, o heyecan? Bu güler yüzlü adam ben değilim; Yalandır kaygısız olduğum yalan. Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız; Hatırası bile yabancı gelir. Hayata beraber başladığımız, Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir; Gittikçe artıyor yalnızlığımız. Gökyüzünün başka rengi de varmış! Geç fark ettim taşın sert olduğunu. Su insanı boğar, ateş yakarmış! Her doğan günün bir dert olduğunu İnsan bu yaşa gelince anlarmış. Ayva sarı nar kırmızı sonbahar! Her yıl biraz daha benimsediğim. Ne dönüp duruyor havada kuşlar? Nerden ç...
Devamı»