Hasta Öykü İncelemesi

Yazan:

 

Hikâye Hakkında

Memduh Şevket Esendal’ın yazmış olduğu “Hasta” adlı hikaye, yazarın “Mendil Altında” adlı kitabında yer almaktadır. Yirmi beş hikâyeden oluşan kitap, 1946 yılında “Hikâyeler – İkinci Kitap”, 1958 yılından itibaren “Mendil Altında” adıyla yayınlanmıştır.

Hikâyenin Özeti

Maliye Veznesi’nden Tevfik Efendi, banka önünde vezne arabasından inerken ayak bileğini incitir. Bunun üzerine evde hasta yatmaya başlar evdeki herkes ona bu durumundan dolayı sevgi ve ilgi göstermeye başlar.

“İki gündür evde yaşayış değişmiş, herkesten sıcak bir sevgi görüyor. Karısı sanki o eski karısı değil, tanıdıkları eski tanıdıkları değil. Hepsi değişmişler, hepsinde, yalan da olsa tatlı bir sokulganlık, bir yaltaklık var. İki gündür tavuk suyuna çorba pişiyor, ıhlamur kaynatılıyor, ayağını sedef yağı ile ovup üstüne sıcak tülbent koyuyorlar.”

Tevfik Efendi’nin keyfi yerindedir ve ziyarete gelenlere nasıl düşüp ayağını burktuğunu anlatmaktadır. On gün sonra gelen giden seyrekleşir. Evdeki ilgi de azalır. Bunun üzerine Tevfik Efendi zor da olsa işe döner.

“Tevfik Efendi, eşe tanışa biraz da böylece nazlandıktan sonra bir gün kalemine gidip işine başladı.

Bütün arkadaşları:

“Acele ettin” dediler. “Birkaç gün daha çıkmamalıydın””

Kişiler

Tevfik Efendi; hikâyenin başkahramanıdır. Maliye Veznesinde memurdur. İlgi ve sevgiye muhtaç, biraz da fırsatçı bir kişiliğe sahiptir. Hiçbir özelliği olmayan sıradan bir kişidir.

Hikâyenin diğer kişiler: Tevfik Efendi’nin karısı, hasta ziyaretçileri ve işyerindeki çalışanlardır.

Olay

Hikâyede belirgin bir olay yoktur. Günlük yaşantıdan bir kesit alınmış ve anlatılmıştır. Hikâyede serim, düğüm, çözüm bölümleri bulunmaz.

Mekân

Hikâyede mekân; Maliye Veznesi, Tevfik Efendi’nin evi ve sokak olarak geçer. Mekânlar ayrıntılı olarak tasvir edilmez.

Zaman

Öyküde belirli bir zaman yoktur. Zaman kesit olarak, on günlük bir süreyi kapsar.

Konu

Tevfik Efendi’nin ayağını burkarak evde yatmasıdır.

Tema

Hastaya gösterilen ilgi ve yakınlıktır.

Öykünün türü

Hikâye, “durum kesit” öyküsüdür. Bu tür öykülere “Çehov tarzı öykü” de denir.

Dil ve Anlatım

Hikâye sade, anlaşılır ve akıcı bir dille anlatılmış, günlük konuşmalarda geçen bazı söyleyişler olduğu gibi korunmuştur. Hikâyede kısa cümleler kullanılmış, yabancı kökenli kelimelere yer verilmemiştir.

Hikâyede diyaloglar ön plana çıkmakla birlikte öyküleme, betimleme ve iç monolog teknikleri de kullanılmıştır. Bu teknikler; hastanın durumu, insan ilişkileri ve aile içi ilişkilerin anlatılmasında kullanılmıştır.

Genel Değerlendirme

Öyküde ayağını burkan bir kişiye gösterilen ilgi ve alaka anlatılır. Hasta bir kişiyi ziyaret etme, hal hatır sorma, yakından ilgilenme çevremizde sıkça rastlayabileceğimiz bir durumdur. Eleştirel ve mizahi bir tarzda anlatılan “Hasta” zevkle okunacak ve ders alınacak bir hikâyedir.

EN ÇOK OKUNAN YAYINLAR

Sanat Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Sanat Yalnız senin gezdiğin bahçede açmaz çiçek, Bizim diyarımız da binbir baharı saklar! Kolumuzdan tutarak sen istersen bizi çek, İncinir düz caddede dağda gezen ayaklar. Sen kubbesinde ince bir mozaik arar da Gezersin kırk asırlık bir mabedin içini, Bizi sarsar bir sülüs yazı görsek duvarda, Bize heyecan verir bir parça yeşil çini… Sen raksına dalarken için titrer derinden Çiçekli bir sahnede bir beyaz kelebeğin; Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden Toprağa diz vuruşu dağ gibi bir zeybeğin. Fırtınayı andıran orkestra sesleri Bir ürperiş getirir senin sinirlerine, Istırap çekenlerin acıklı nefesleri Bizde geçer en hazin bir musiki yerine! Sen anlayan bir gözle süzersin uzun uzun Yabancı bir şehirde bir kadın heykelini; Biz duyarız en büyük zevkini ruhumuzun Görünce bir köylünün kıvrılmayan belini… Başka sanat bilmeyiz, karşımızda dururken Yazılmamış bir destan gibi Anadolu’muz. Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken Sana uğurlar o...
Devamı»

Kaldırımlar Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Kaldırımlar Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında; Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum. Yolumun karanlığa saplanan noktasında, Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum. Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık; Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar. İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık; Biri benim, biri de serseri kaldırımlar. İçimde damla damla bir korku birikiyor; Sanıyorum, her köşe başını sarmış devler… Üstüme camlarını hep simsiyah dikiyor; Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler. Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi; Kaldırımlar, içimde yaşanmış bir insandır. Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi; Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır. Bana düşmez can vermek, yumuşak bir kucakta; Ben bu kaldırımların emzirdiği bir çocuğum! Aman, sabah olmasın, bu karanlık sokakta; Bu karanlık sokakta bitmesin yolculuğum! Ben gideyim, yol gitsin, ben gideyim yol gitsin; İki yanımda aksın bir sel gibi fenerler. Tak, tak, ayak sesimi aç kö...
Devamı»

Yağmur Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Yağmur Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Olur dem-be-dem nevha-ger, nağme-sâz Kafeslerde, camlarda pür-ihtizâz Küçük, muttarit, muhteriz darbeler Sokaklarda seyl-âbeler ağlaşır, Ufuk yaklaşır, yaklaşır, yaklaşır; Bulutlar karardıkça zerâta bir Ağır, muhtazır dalgalanmak gelir; Bürür bir soğuk gölge etrâfı hep, Nümâyân olur gündüzün nısf-ı şeb. Söner şimdi, manzûr olurken demin Heyûlası karşımda bir âlemin. Açılmaz ne bir yüz, ne bir pencere; Bakıldıkça vahşet çöker yerlere. Geçer boş sokaktan, hayâlet gibi, Şitâbân u pûşîde-ser bir sabî O dem leyl-i yâdımda, solgun, tebâh, Sürür bir kadın bir ridâ-yı siyâh. Saçaklarda kuşlar –hazindir bu pek! – Susarlar, uzaktan ulur bir köpek. Öter gûş-ı rûhumda boş bir enîn, Boğuk bir tezâd-ı sükûn u tanîn: Küçük, pür-heves, gevherîn katreler Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Olur, muttasıl nevha-ger, nağme-sâz Sokaklarda, damlarda pür-ihtizâz Küçük, pür-heves, g...
Devamı»

Çoban Çeşmesi Şiir İncelemesi

Yazan:
Resim
Çoban Çeşmesi Deriden derine ırmaklar ağlar, Uzaktan uzağa çoban çeşmesi. Ey suyun sesinden anlayan bağlar! Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi? Gönlünü Şirin’in aşkı sarınca, Yol almış hayâtın ufuklarınca; O hızla dağları Ferhad yarınca, Başlamış akmağa çoban çeşmesi. O zaman başından aşkındı derdi, Mermeri oyardı, taşı delerdi. Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi, Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi! Vefasız Aslı’ya yol gösteren bu, Kerem’in sazına cevap veren bu Kuruyan gözlere yaş gönderen bu… Sızmazdı toprağa çoban çeşmesi Leylâ gelin oldu, Mecnun mezarda, Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda; Ateşten kızaran bir gül arar da, Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi. Ne şâir yaş döker, ne âşık ağlar, Tarihe karıştı eski sevdâlar. Beyhûde seslenir, beyhûde çağlar Bir sola, bir sağa çoban çeşmesi.                    Faruk Nafiz Çamlıbel Şiirin Biçim Yönünden İncelenm...
Devamı»

Otuz Beş Yaş Şiiri İncelemesi

Yazan:
Resim
Otuz Beş Yaş Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder. Dante gibi ortasındayız ömrün. Delikanlı çağımızdaki cevher, Yalvarmak, yakarmak nafile bugün, Gözünün yaşına bakmadan gider. Şakaklarıma Kar mı yağdı ne var? Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz? Ya gözler altındaki mor halkalar? Neden böyle düşman görünürsünüz, Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? Zamanla nasıl değişiyor insan! Hangi resmime baksam ben değilim. Nerde o günler, o şevk, o heyecan? Bu güler yüzlü adam ben değilim; Yalandır kaygısız olduğum yalan. Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız; Hatırası bile yabancı gelir. Hayata beraber başladığımız, Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir; Gittikçe artıyor yalnızlığımız. Gökyüzünün başka rengi de varmış! Geç fark ettim taşın sert olduğunu. Su insanı boğar, ateş yakarmış! Her doğan günün bir dert olduğunu İnsan bu yaşa gelince anlarmış. Ayva sarı nar kırmızı sonbahar! Her yıl biraz daha benimsediğim. Ne dönüp duruyor havada kuşlar? Nerden ç...
Devamı»